Umur Bey

Umur Bey

Aydınoğluları hükümdarlarından olan Umur Bey 1309 yılında dünyaya gelmiştir. Lakabı Bahaüddin olan ünlü denizcinin babası Aydınoğlu Memet Beydir. Henüz genç yaşlarındayken babası tarafından İzmir emiri görevine atanmıştır. Bu görev süresince deniz seferlerin gösterdiği cesaretleri ünlenmesini yol açmıştır. 1328 yılında kardeşi olan İbrahim ile birlikte Bozcaada üzerine akın harekâtında bulunmuştur. Sakız Adası da sefer düzenlediği yerler arasındadır. 1332 senesinde Yunanistan ve Ege adalarına seferler düzenlemiştir. Bu seferlerle birlikte bu bölgeleri haraç vermeye mecbur etmiştir.

Babasının 1334 yılında vefat etmesi üzerine Aydınoğluları beyi olma görevi kendisine kalmıştır. 1334 yılında Yunanistan ve Mora’ya seferler düzenlemesinin ardından 1335’te Alaşehir’i kuşattı ve aldı. Bu başarısının bir sene sonrasında Bizans imparatoru tarafından gerçekleştirilen Cenevizliler ile yapılan sefere yardım etti. Bu yardımı karşılığında da kendisine Sakız Adası verildi. 

1341 yılında Bizans’ta taht kavgaları yaşanmaya başladı. Mücadelelerin devam ettiği dönemde Umur Bey, kara orduları komutanı olan Kantakuzen’e destek verdi. Papa’nın desteği ile kurulan Haçlı seferleri taarruza başladığında Umur Bey, Kantakuzen’e yardımdan yeni dönmüş olmasına rağmen orduyu püskürtebildi. 1344 yılında Haçlı ordusu yeni bir sefer düzenledi. İkinci seferlerinde sahil İzmir’i aldılar. Umur Bey ise yukarı İzmir bölgesine kadar çekildi. Anlaşma teklif etti. Bir süreliğine çatışmalar son buldu. Çatışmaların son bulması ile birlikte Umur Bey yeniden Kantakuzen’e yardım etmek için yola çıktı. İstanbul’a düzenlenen bir savaş esnasında Saruhan beyinin oğlu vefat edince Umur Bey döndü. 

Papa barış ortamını bozarak taarruzun devam etmesine öncülük etti. Çarpışmalara yeniden başlanıldı. 1347 yılında anlaşma yapıldı ve İzmir, Aydınoğlularına bırakıldı. İzmir’in karşılığında ise Haçlılara bazı ticari ayrıcalıklar tanındı. Papa, bu anlaşmayı da onaylamadı. Umur Bey, Papa’nın bu tavrından rahatsız olarak orduyu topladı. Karşı hücuma geçti. Bu çatışmalar esnasında 1347 yılında anlından ok ile vurularak vefat etti. Birgi bölgesinde babasının kabrinin yanına defnedildi. 

Umur Bey tarihe Aydınoğlularına yükselme devrini yaşatmasıyla geçmiştir. Savaşlarda gösterdiği üstün başarıların yanında imar faaliyetlerine de önem vermiştir. Çok sayıda kervansaray, cami, medrese gibi yapılar Umur Bey dönemine aittir.