Ali Macar Reis

Ali Macar Reis

Reis 16. yüzyılda yaşamış ünlü Türk bir denizcidir. Doğum tarihi ve ölüm zamanı hakkında kesin bir bilgi kaynaklarda yoktur. Özellikle yaptığı haritalar ve denizcilik çalışmaları ile ün kazanmıştır. Hassa reisler arasında da Ali Macar Reis bulunur. 1566 yılında tahta çıkan sultan ikinci Selime hazırladığı eserleri göstermiştir. Ali Macar Reis İnebahtı Savaşı’nda Türk donanmasının gemilerinden birinde kaptan olarak yer almıştır.

Dünyaca ünlü atlası yedi haritadan oluşmaktadır. Karadeniz, Doğu Karadeniz ve Ege, İtalya, batı Akdeniz ve İber Yarımadası, İngiliz Adaları ve Avrupa’nın Atlantik kıyıları, Ege Denizi, Batı Anadolu, Yunanistan ve son olarak Dünya haritası olarak bölümlere ayrılır. 

Atlas içerisinde bulunan bölümlerden sadece Batı Akdeniz haritasında Ali Macar Reis’in imzası yer almaktadır. Bu nedenle bazı kişiler haritanın diğer bölümlerinin daha sonra eklendiği fikrini ortaya atmıştır. Ancak bu durum sadece Dünya Haritası için geçerli olabilir. Diğer bölümlerde hâkim olan tarz döneme uygundur. Bir rivayet de kullanılan teknikten dolayı Atlas’ın İtalyanlara ait olduğu yönündedir. Bu rivayete göre İtalyanlar Atlas’ı hazırlamış daha sonra Osmanlı devletine ulaşmıştır. Ancak Atlas incelendiğinde bu rivayet yersiz kalır. Çünkü Osmanlı sanatına uygun bir şekilde süslemeler yapılmıştır. 

Ali Macar Reis’in Atlas isimli eserinde kullanılan cilt rengi dönemine has bir kahverengidir. Ön kapağının ortasında ve arka kapağında Osmanlı cilt sanatının örnekleri yer almaktadır. Şemse süslemesi bu örneklerdendir. Ayrıca ön ve arka kapağı altın yaldız ile çerçeve şeklinde süslenmiştir. Ön cilt kapağında ise ebru bulunur. Bu ebru desenin üstünde bir not bulunur. Not içerisinde ise haritanın Ali Macar’a ait olduğu yazmaktadır. Uyarı olarak ise sakın gaflet olunmaya tabiri yer alır. 

Atlas on sekiz sayfadan oluşmuştur. Haritalar malzeme olarak deriden yapılmış parşömen kağıtlar üzerine resmedilmiş. Yedi çift sayfa kullanılan Atlas, 31x43 cm alan kaplar. Atlas içerisinde bulunan haritalardan altı tanesi Osmanlı döneminde çizilen haritalara benzer. Atlasın son haritası ise bir dünya haritasıdır. Ali Macar’a ait Atlas, Topkapı Sarayı Müzesi Hazine Kitaplığı bölümünde yer almaktadır.